اثر میدان الکترومغناطیسی رایانه های کیفی بر تعداد و تحرک اسپرم موش صحرایی

زمینه و هدف: رایانه های کیفی به عنوان یکی از منابع میدان های الکترومغناطیسی شناخته شده اند. بسیاری از افراد این رایانه ها را در هنگام استفاده روی پاهای خود قرار می دهند. تاکنون تنها گزارش هایی در مورد اثرات حرارتی استفاده از رایانههای کیفی روی پاها منتشر شده است. در این مطالعه تلاش شد تا با حذف اثرات حرارتی رایانه های کیفی، اثر میدان های مغناطیسی تولید شده توسط این دستگاهها بر اسپرماتوژنز مورد بررسی قرار گیرد. روش بررسی: بدین منظور 30 موش صحرایی همخون از نژاد ویستار با محدوده وزنی g200 تا 250 به صورت تصادفی به چهار گروه مختلف تقسیم شدند. شدت میدان مغناطیسی در نقاط مختلف رایانه کیفی با استفاده از دستگاه اندازه گیری میدان، اندازه گیری و روی رایانه کیفی نشانه گذاری شد. حداکثر شدت میدان معادل µt15/1 بود. موش های گروه های آزمون (21 سر موش صحرایی، هر گروه شامل 7 سر موش صحرایی و تحت اثر 3 شدت میدان متفاوت) به مدت یک هفته هر روز هفت ساعت روی یک صفحه عایق حرارتی در نواحی نشانه گذاری شده نگهداری شدند. موش های گروه کنترل (شامل 9 سر) در مدت زمان مشابهی روی یک دستگاه رایانه کیفی خاموش قرار گرفتند. بعد از این مدت در تمام حیواناتی که از طریق قطع نخاع کشته شده بودند، پارامترهایی مانند تعداد اسپرم، قابلیت تحرک و مرفولوژی اسپرمها بررسی شد. برای تجزیه و تحلیل نتایج از بسته نرم افزار آماری spss و آزمون های t و ناپارامتری m‏ann whiney و kruskal wallisاستفاده گردید. در این تحقیق، اختلاف های با 05/0>p به عنوان معنی دار در نظر گرفته شدند. نتایج: نتایج نشان داد که قابلیت تحرک اسپرمها با افزایش شدت میدان مغناطیسی، کاهش معنی داری پیدا کرده است. فراوانی نسبی اسپرم هایی که در گروه تحرک d طبقه بندی می شدند، در میدان های مغناطیسی زمینه (کنترل)، ضعیف، متوسط و زیاد به ترتیب در حدود 17%، 31%، 29% و 68% بود. همچنین فراوانی نسبی اسپرم هایی که در گروه تحرک c طبقه بندی می شدند، در میدان های مغناطیسی زمینه (کنترل)، ضعیف، متوسط و زیاد به ترتیب در حدود 52%، 43%، 51% و 16% بود. پس از ادغام تحرک های d و c فراوانی نسبی اسپرم هایی که در این گروه ادغام شده طبقه بندی می شدند، در میدان های مغناطیسی زمینه (کنترل)، ضعیف، متوسط و زیاد به ترتیب در حدود 69%، 74%، 80% و 84% بود. اگرچه تعداد اسپرم در گروه دارای مواجهه با میدان مغناطیسی شدید به کمترین میزان ممکن رسیده بود؛ اما این تفاوت معنی دار نبود. نتیجه گیری: در مجموع مطابق نتایج این مطالعه، قابلیت تحرک اسپرمها در موش صحرایی با افزایش شدت میدان مغناطیسی به صورت معنی دار آماری کاهش پیدا می نماید. از این رو میدان مغناطیسی ناشی از رایانه های کیفی می تواند از طریق تاثیر بر میزان تحرک اسپرمها، قابلیت های تولید مثلی آنها را دچار اختلال نماید.